Ngày càng nhiều các sản phẩm tài chính khác nhau ra đời để đáp ứng nhu cầu đầu tư của các trader. Nhiều cá nhân quan tâm đến chứng quyền như một phương án đầu tư sinh lời hấp dẫn và đáng tin cậy. Vậy chính xác thì chứng quyền là gì? Có nên đầu tư vào chứng quyền hay không? Hãy cùng Fx.com.vn đi tìm hiểu thông qua bài viết hôm nay nhé!
Chứng quyền là gì? Chứng khoán chứng quyền là gì?
Chứng quyền là các sản phẩm chứng khoán tài chính cho phép, nhưng không bắt buộc các nhà đầu tư mua và bán chứng khoán cơ sở ở một mức giá cố định tại thời gian xác định nào đó trong tương lai. Nói cách khác, chứng quyền là quyền mua hoặc bán chứng khoán cơ sở ở một mức giá nhất định ở hiện tại, nhưng được thực hiện tại các thời điểm trong tương lai.
Vào một thời hạn nhất định trong tương lai, người sở hữu sẽ nhận được khoản chênh lệch giữa giá chứng khoán hiện tại và giá chứng khoán đã quy định trước đó (ngày đáo hạn). Sản phẩm chứng quyền sẽ được xây dựng với một mã chứng khoán cơ bản, mã này sẽ xác định lãi lỗ vào ngày đáo hạn dựa trên biến động giá.
Các sản phẩm chứng quyền được phát triển và giao dịch đầy đủ trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Thị trường chứng quyền, giống như chứng khoán cơ sở, hoạt động với các biến thể của biểu đồ, dẫn đến việc trao đổi có tính thanh khoản cao (được đảm bảo bởi tổ chức/tổ chức phát hành chứng quyền).
Tỷ lệ chuyển đổi chứng quyền là gì?
Tỷ lệ chuyển đổi chứng quyền là số lượng CW mà người nắm giữ yêu cầu để đổi lấy chứng khoán cơ sở. Tỷ lệ chuyển đổi của chứng quyền sẽ do tổ chức phát hành quyết định.
Ví dụ: Tỷ lệ chuyển đổi chứng quyền là 4:1, có nghĩa là nhà đầu tư phải nắm giữ bốn chứng quyền để đổi lấy một chứng khoán cơ sở. Theo tỷ lệ 10:1, 10 chứng quyền tương đương được yêu cầu để đổi lấy 1 chứng khoán cơ sở cùng loại.
Phân loại chứng quyền
Chứng quyền được niêm yết giống như cổ phiếu phổ thông, với tính thanh khoản được đảm bảo bởi công ty phát hành (đơn vị được ủy ban chứng khoán cấp phép hoạt động). Hiện nay, có hai loại sản phẩm chứng quyền:
- Chứng quyền mua là một hình thức bảo đảm cho phép nhà đầu tư mua một lượng chứng khoán cơ sở hoặc tăng mức chênh lệch nếu giá của chứng khoán cơ bản khi hết hạn cao hơn giá đã xác định trước.
- Chứng quyền bán là một dạng chứng quyền cho phép nhà đầu tư bán một phần chứng khoán cơ sở với mức giá hiện hành hoặc hưởng phần chênh lệch nếu ngày đáo hạn nhỏ hơn mức giá đã định trước.
Thông tin cơ bản chung về sản phẩm chứng quyền
Thị trường chứng quyền ngày càng phát triển và mở rộng, mang đến cho người chơi nhiều sự lựa chọn đầu tư. Cần lưu ý những điều sau đây khi tìm hiểu và đầu tư vào chứng quyền:
- Tài sản cơ sở: Khác với giai đoạn đầu, tài sản cơ sở chỉ là cổ phiếu được chọn. Hiện tại, chứng khoán cơ sở của chứng quyền có thể là cổ phiếu riêng lẻ, quỹ ETF hoặc chỉ số chứng khoán.
- Giá chứng quyền: Số tiền nhà đầu tư phải trả để mua chứng quyền. Tổ chức phát hành sẽ công bố giá chứng quyền mà bạn phải trả.
- Giá thực hiện: Giá mà nhà đầu tư thực hiện quyền mua hoặc bán chứng khoán cơ bản vào ngày hết hạn được gọi là giá thực hiện.
- Tỷ lệ chuyển đổi 4:1: Để mua chứng khoáng cơ sở cùng mã, nhà đầu tư phải sở hữu 4 chứng quyền.
- Thời hạn chứng quyền: Khoảng thời gian chứng quyền có hiệu lực, do công ty phát hành xác định. Thời hạn bảo hành tối thiểu là 3 tháng và tối đa là 24 tháng.
- Ngày giao dịch cuối cùng: Là ngày được cung cấp trước thời điểm đáo hạn 2 ngày, tương đương với ngày giao dịch cuối cùng của chứng quyền. Trường hợp chứng quyền bị hủy niêm yết, ngày giao dịch cuối cùng của chứng quyền sẽ trùng với ngày giao dịch cuối cùng của chứng khoán cơ sở.
- Ngày đáo hạn: Ngày cuối cùng mà người nắm giữ chứng quyền có thể thực hiện.
- Kiểu thực hiện quyền chính: phong cách châu Âu và châu Mỹ.
- Phương thức thanh toán thực hiện chứng quyền: Tiền mặt – khoản chênh lệch khi giá thanh toán của chứng khoán cơ sở cao hơn giá thực hiện.
Các trạng thái của chứng quyền
Việc đầu tư chứng quyền vừa có thể đem đến lợi nhuận vừa có thể gây ra thua lỗ. Bởi vì biến động giá của chứng khoán cơ sở sẽ được sử dụng để quyết định trạng thái của chứng quyền vào ngày đáo hạn. Một số trạng thái chứng quyền mà nhà đầu tư có thể gặp khi đầu tư:
- Trạng thái lãi: Khi giá đáo hạn của chứng khoán cơ sở cao hơn giá thực hiện cộng với phí chứng quyền (do sở giao dịch quy định). Tại thời điểm này, sàn giao dịch sẽ tiến hành trả lãi cho nhà đầu tư tương đương với chênh lệch giá của chứng khoán cơ bản.
- Trạng thái hòa vốn: Khi chứng khoán cơ sở có giá trị bằng giá thực hiện cộng với phí bảo đảm khi đáo hạn. Sàn giao dịch sẽ hoàn trả phí mua bảo đảm ban đầu của nhà đầu tư tại thời điểm này.
- Trạng thái lỗ một phần: [Giá thực hiện] < [Giá chứng khoán cơ sở đáo hạn] < [Giá thực hiện + phí chứng quyền]. Phần còn lại của phí chứng quyền ban đầu trừ đi khoản lỗ sẽ được trả cho nhà đầu tư.
- Trạng thái lỗ toàn bộ: Giá chứng khoán cơ bản đáo hạn bằng với giá thực hiện cho một vị thế thua lỗ hoàn toàn. Bây giờ nhà đầu tư sẽ mất hoàn toàn khoản đầu tư của họ và không nhận được tiền từ trao đổi.
Thông tin quan trọng cần nhớ khi xác lập tình trạng của chứng quyền:
- Chứng quyền cơ sở là chứng quyền được sử dụng để tính lãi hoặc lỗ của nhà đầu tư khi giao dịch được thực hiện trước ngày hết hạn của chứng quyền.
- Nhà đầu tư phải theo dõi và giao dịch chứng quyền phù hợp với danh sách giá của sàn giao dịch được quy định.
Có nên đầu tư vào chứng quyền không? Cơ hội và rủi ro?
Thị trường chứng quyền đang phát triển mạnh, mang lại cả khả năng và rủi ro cho những người tham gia. Nhiều nhà đầu tư vẫn còn thắc mắc rằng liệu có nên đầu tư vào chứng quyền hay không? Việc đưa ra lựa chọn đầu tư vào bất kỳ sản phẩm nào cũng đòi hỏi trader phải cân nhắc những ưu điểm và nhược điểm của chúng.
Cơ hội và lợi thế khi mua chứng quyền
- Số vốn đầu tư thấp: Người chơi chỉ cần đầu tư một số tiền nhỏ vào chứng quyền. Do thực tế là giá của các chứng quyền được cấp bởi các công ty là cực kỳ thấp – thấp hơn nhiều so với giá cổ phiếu cơ sở hiện tại của thị trường. Cơ hội cho các nhà đầu tư có nguồn lực hạn chế tham gia kiếm lời mà không cần bỏ ra quá nhiều vốn.
- Không cần ký quỹ: Nhà đầu tư không cần ký quỹ để giao dịch chứng quyền, đây là một lợi ích lớn mà giao dịch chứng quyền cung cấp cho trader. Trái ngược với giao dịch chứng khoán phái sinh là yêu cầu người chơi phải ký quỹ.
- Tính thanh khoản cao: Sàn giao dịch chứng khoán HOSE là nơi phát hành chứng quyền. Bản thân tổ chức phát hành đảm bảo tính thanh khoản mạnh mẽ cho sản phẩm. Nhờ đó, nhà đầu tư chứng quyền không cần lo ngại về khả năng không bán được do thiếu cầu thị trường hay gặp khó khăn trong giao dịch CW.
- Tổn thất được xác định rõ ràng: Do biến động giá của chúng là không thể dự đoán nên tổn thất có thể lớn và không thể quản lý được nếu bạn đầu tư vào chứng khoán cơ sở. Khi người chơi đầu tư vào chứng quyền, phần lớn họ có thể mất là khoản phí mua chứng quyền ban đầu, rất ít khi so sánh với chi phí của chứng khoán cơ sở.
- Đòn bẩy cao mang lại lợi ích hấp dẫn: Ngay cả khi giá của chứng quyền thấp hơn nhiều so với chi phí của chứng khoán cơ bản nó vẫn đem đến cho trader các khoản lợi nhuận khổng lồ. Mặc dù chứng quyền có giá trị vốn có và tính biến động tương tự như chứng khoán cơ sở, nhưng khi giá của tài sản cơ sở tăng theo dự đoán ban đầu, nhà đầu tư có thể thu được mức chênh lệch khá lớn tương tự như đầu tư chứng khoán.
Rủi ro khi mua chứng quyền
- Rủi ro đòn bẩy cao có thể dẫn đến thua lỗ cho nhà đầu tư: Trong trường hợp giá cơ sở biến động trái với dự đoán giá ban đầu, tỷ lệ thua lỗ sẽ tăng theo tỷ lệ đòn bẩy.
- Sự biến động của chứng khoán cơ sở không thể đoán trước sẽ có tác động đến việc một khoản đầu tư chứng quyền sẽ sinh lợi hay không thành công. Khi mua chứng quyền, người sở hữu vẫn có nguy cơ mất toàn bộ khoản đầu tư.
- Khi đầu tư vào các sản phẩm chứng quyền, một hạn chế đáng kể là thời hạn của chứng quyền có hạn, chỉ có thể kéo dài tối đa 24 tháng. Quyền mua bán theo chứng quyền hết hiệu lực vào ngày hết hạn. Do đó, đây không phải là một lựa chọn đầu tư dài hạn có lợi nhuận cho các nhà đầu tư.
Như vậy có thể thấy đầu tư chứng quyền sẽ phù hợp cho các trader có vốn ít và không muốn gặp quá nhiều rủi ro trong quá trình đầu tư. Do sự dao động về giá của cổ phiếu cơ bản cơ bản, trader có thể tham gia chứng quyền với số tiền ban đầu ít, tổn thất hạn chế để duy trì an toàn tài chính và triển vọng đầu tư tuyệt vời.
Khi đầu tư vào cổ phiếu, người chơi có thể sử dụng chứng quyền như một kỹ thuật để giảm thiểu rủi ro. Bằng cách người chơi sẽ chuyển sang mua chứng quyền “Mua” tương đương mã cổ phiếu họ đang nắm giữ bằng chính số vốn đầu tư vào cổ phiếu đó.
Nhà đầu tư vẫn sẽ thu được lợi nhuận tương đương với khoản đầu tư vào cổ phiếu nếu biến động giá của tài sản cơ sở (cổ phiếu) tuân theo dự báo ban đầu một cách hoàn hảo. Tuy nhiên, nếu giá cổ phiếu biến động ngược với dự báo, nhà đầu tư chỉ mất một phần rất nhỏ, tương đương với giá mua chứng quyền ban đầu tương đối rẻ.
Nhà đầu tư giờ đây có cơ hội hạn chế một phần rủi ro chứ không phải toàn bộ với sự ra đời của sản phẩm chứng quyền. Tùy thuộc vào kiến thức và phán đoán của họ về thị trường chứng khoán cơ sở và số tiền ban đầu, người chơi có thể đầu tư vào chứng quyền theo nhiều cách khác nhau. Thông tin cung cấp ở trên về chứng quyền sẽ giúp các nhà đầu tư mới làm quen hiểu và lựa chọn một phương thức giao dịch an toàn và hiệu quả.
Kết luận
Có thể nói đầu tư vào chứng quyền cũng là cách thức đầu tư giúp bạn thu về lợi nhuận nhưng vẫn hạn chế được khá nhiều rủi ro. Hy vọng thông qua bài viết trên của chúng tôi bạn đã biết được chứng quyền là gì và có nên đầu tư vào chứng quyền hay không? Chúc bạn đầu tư thành công!
