Chủ tịch OMFIF Hoa Kỳ, Mark Sobel, đã triệu tập một hội đồng vào cuối tháng Giêng về để bản về những triển vọng của Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống Biden. Ông đã nói chuyện với hai nhà kinh tế trưởng James Sweeney và Nathan Sheets.
Trong phiên thảo luận, Sweeney đưa ra một lưu ý về lạm phát. Giả định là lãi suất sẽ vẫn thấp, ít nhất một phần là do nhân khẩu học và công nghệ. Nhưng những yếu tố này rất lớn nên phải thật thận trọng trong tâm thế sẵn sàng.
Sau cuộc họp gần đây của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang vào cuối tháng 1, Chủ tịch Jerome Powell đã có cuộc họp báo ôn hòa nhất trong lịch sử Fed gần đây. Nhận định của Powell về lạm phát thể hiện một bước tiến quan trọng trong cách tiếp cận của Fed đối với quản lý kinh tế vĩ mô.
Trả lời về khả năng giá tăng trong ngắn hạn, Powell tuyên bố:
‘Tôi lo lắng hơn nhiều về việc không phục hồi hoàn toàn và mất đi sự nghiệp và cuộc sống của mọi người mà họ đã xây dựng, vì họ mất việc … Tôi lo lắng hơn về điều đó và những thiệt hại sẽ gây ra… hơn là về khả năng tồn tại của lạm phát. Thành thật mà nói, chúng tôi hoan nghênh lạm phát. Loại lạm phát đáng lo ngại mà những người như tôi lớn lên dường như rất xa vời và khó xảy ra trong bối cảnh trong nước và toàn cầu’.
Khi phải vật lộn với khả năng lạm phát cao hơn, Powell lạc quan: ‘Chúng tôi biết phải làm gì với lạm phát, nếu nhu cầu phát sinh, chúng tôi sẽ có những cách ứng phó. Và chúng tôi không mong đợi thấy điều đó chút nào’.
Những tuyên bố từ một chủ Ngân hàng Trung ương sẽ không thể tưởng tượng được cách đây một thập kỷ. Đồng thời, chúng là liều thuốc bổ cho nền kinh tế Hoa Kỳ vẫn còn sa lầy trong khủng hoảng.
Fed rõ ràng cam kết thực hiện hai mục tiêu: việc làm và ổn định giá cả. Thay vì, lặp lại những sai lầm của chu kỳ trước – tăng quá sớm vào cuối năm 2014, lật ngược bảng cân đối kế toán quá nhanh, nó dường như sẵn sàng xem xét bất kỳ đợt bùng phát lạm phát nào và chờ đợi sự phục hồi mạnh mẽ nhất có thể.
Âm ỉ bên dưới sự kiên nhẫn của Fed là một cuộc tranh luận quan trọng về nguồn gốc, nguyên nhân và mối nguy hiểm của lạm phát trong nền kinh tế Mỹ. Trong cuộc thảo luận của OMFIF vào tuần trước, Sheets đã lên tiếng, mặc dù tình trạng thiếu hụt, tắc nghẽn và các hạn chế từ phía nguồn cung có thể tạo ra sự bùng phát tạm thời về mức giá, nhưng điều này sẽ chỉ là tạm thời. Sheets dự kiến lãi suất sẽ ở mức thấp cho đến cuối năm 2023, dự đoán lạm phát dưới mục tiêu trong trung và dài hạn.
Đồng thời, lợi suất trên Kho bạc Hoa Kỳ đã đưa ra một bức tranh hỗn hợp hơn. Lợi suất thực vẫn âm sâu, mang lại hiệu ứng kích thích mạnh mẽ. Trong các cuộc thảo luận về nền kinh tế Mỹ vào tuần trước, các bộ phận trong hệ thống của Fed đã thể hiện sự tin tưởng rằng điều này sẽ tiếp tục diễn ra, chỉ ra mức khởi điểm thấp của lợi suất thực. Kỳ vọng lạm phát, được phản ánh qua tỷ lệ hòa vốn trong 10 năm, đang tăng đều đặn, cho thấy kỳ vọng tăng trưởng dần trong tương lai. Tính đến tuần bắt đầu từ ngày 1 tháng 2, chúng chỉ đứng trên 2%.
Điều sẽ khiến Fed lo ngại hơn là hành vi của lợi suất danh nghĩa, vốn đã bận rộn hơn và đôi khi bị ngắt kết nối với các chuyển động của chứng khoán được bảo vệ lạm phát. Đường cong lợi suất danh nghĩa đã tăng lên đáng kể trong những tuần gần đây, phản ánh kỳ vọng tăng trưởng cao hơn.
Tuy nhiên, lo ngại về một ‘cơn giận dữ’ tương tự như đợt năm 2013 đã xuất hiện vào tháng 12, sau khi chủ tịch Fed cho rằng Ngân hàng Trung ương có thể giảm tốc độ mua tài sản của mình trong suốt năm 2021, sớm hơn nhiều so với dự kiến. Đáng chú ý hơn, lợi suất kho bạc 10 năm đã có xu hướng tăng mạnh với chiến thắng bầu cử của Đảng Dân chủ. Lợi suất danh nghĩa đã kéo lãi suất thực tế tăng vào đầu tháng 1, sau chiến thắng tại thượng viện của Jon Ossoff và Raphael Warnock ở Georgia.
Bên cạnh đó, tốc độ tiêm chủng vẫn là biến số quan trọng nhất cần xem xét trong việc dự báo tăng trưởng. Nhưng hành vi của lợi suất trái phiếu cho thấy rằng chính sách tài khóa sẽ đóng vai trò là động lực kinh tế chính của kỳ vọng lạm phát trong trung hạn.
Nói như vậy, ban hội thẩm của OMFIF không đặc biệt lạc quan về triển vọng của kích thích tài khóa quy mô lớn. Các tham luận viên dự đoán rằng một gói cuối cùng sẽ giảm xuống khoảng một nửa so với 1,9 tỷ đô la do chính quyền Biden đề xuất .
Các quy tắc điều chỉnh ngân sách sẽ cho phép thông qua các phần quan trọng của một gói mà không có sự ủng hộ của Đảng Cộng hòa. Nhưng Sheets và Sweeney nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thuyết phục các đảng viên Đảng Dân chủ bảo thủ chủ chốt tại Thượng viện ủng hộ nó, bao gồm Kyrsten Sinema của Arizona và Joe Manchin của West Virginia. Những con số này cũng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong sự thành công của gói cơ sở hạ tầng thứ hai, lớn hơn.
Phạm vi của kích thích cuối cùng và quy mô của các khoản thanh toán trực tiếp, sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng trung hạn và kỳ vọng lạm phát. Tuy nhiên, điều này không nên che khuất thực tế là hiện tại, dữ liệu kinh tế. Đặc biệt là về lạm phát vẫn chưa rõ ràng.
Một chỉ số về phân tán lạm phát do Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco tổng hợp cho thấy 28% các mặt hàng được theo dõi trong chỉ số tiêu dùng cá nhân đã giảm hai độ lệch chuẩn xuống dưới mức lạm phát trung bình 12 tháng trong năm năm qua. Gần 23% đã trải qua mức tăng từ hai độ lệch chuẩn trở lên. Để so sánh, vào tháng 11 năm 2019, các con số giảm và tăng tương ứng là 3% và 5%. Ví dụ, giá hàng hóa lâu bền đã tăng trong khi giá dịch vụ vẫn tương đối ổn định.
Mức độ phân tán trong lạm phát là chưa từng có trong lịch sử gần đây, khiến quan niệm về ‘lạm phát’ được khái quát hóa gần như không mạch lạc.
Có những câu hỏi đáng kể về cả vị trí và độ bền của việc tăng giá. Điều thứ hai đặc biệt quan trọng, được Sheets xác định trong hội đồng của OMFIF và được Powell nhắc lại trong cuộc họp báo tuần trước.
Fed sẽ xem xét lạm phát nhất thời. Nhưng làm thế nào bạn có thể biết khi nào lạm phát là nhất thời so với khi nào là lâu bền? Xác định ranh giới này là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của chính sách tiền tệ trong những năm tới.
