Hợp đồng tương lai là gì? Đây là một trong các sản phẩm, công cụ đầu tư nổi bật và thu hút nhiều nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán bởi tiềm năng sinh lời lớn. Tuy nhiên vẫn còn rất nhiều người mới tham gia vẫn chưa hiểu hết hợp đồng tương lai là gì? Hãy cùng Fx.com.vn đi tìm hiểu về hợp đồng tương lai thông qua bài viết hôm nay nhé!
Hợp đồng tương lai là gì?
Hợp đồng tương lai hay còn được gọi là Futures contract. Đây là một hợp đồng điển hình giữa hai bên (người mua và người bán) về một giao dịch trong tương lai, với mức giá được thỏa thuận tại thời điểm hợp đồng được ký kết.
Các giao dịch liên quan đến hợp đồng tương lai liên quan đến thỏa thuận giữa người mua và người bán để mua hàng hóa vào một ngày và giá cụ thể trong tương lai.
Các sản phẩm thông thường được sử dụng làm mặt hàng mua bán cơ bản cho hợp đồng tương lai là thực phẩm, vàng, kim loại và dầu. Tuy nhiên, hàng hóa cơ sở thường có thể là: tiền, chứng khoán hoặc các tài sản vô hình khác (chỉ số chứng khoán tham chiếu hoặc lãi suất).
Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán là gì?
Hợp đồng dựa trên tài sản cơ bản của chỉ số chứng khoán được gọi là hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán. Các chỉ số chứng khoán này được xây dựng dựa trên các nguyên tắc thiết kế và quản lý bởi các Ủy ban chứng khoán nhà nước.
Hợp đồng tương lai chỉ số được trao đổi trên thị trường tập trung theo các điều khoản cụ thể. Các điều kiện tiên quyết sau đây để chuẩn hóa giao dịch hợp đồng tương lai chỉ số:
- Tài khoản cơ sở là các chỉ số chứng khoán cụ thể, chẳng hạn như chỉ số cổ phiếu.
- Số tiền tương đương với một điểm chỉ số được gọi là hệ số hợp đồng.
- Số điểm trong chỉ số cơ bản đóng vai trò là đơn vị giá niêm yết.
- Đối với mỗi hình thức hợp đồng tương lai chỉ số, bước giá sẽ được nêu riêng.
Một số khái niệm khác về hợp đồng tương lai
Hợp đồng tương lai có nhiều tên gọi, khái niệm và chiến lược giao dịch liên quan. Người chơi phải hiểu ý nghĩa của các thuật ngữ liên quan sau:
- Tài sản cơ sở: Mục đích chính của giao dịch mua bán hợp đồng là thỏa thuận về giá.
- Ký quỹ: Khoản ký quỹ được thực hiện trong khi giao dịch chứng khoán để đảm bảo tính khả thi của thỏa thuận giữa hai bên.
- Vị thế: Khối lượng và trạng thái giao dịch của tài sản cơ sở của hợp đồng phái sinh do nhà đầu tư nắm giữ.
- Đóng vị thế: Mở một vị thế tương ứng với vị thế hiện đang nắm giữ.
- Giá thanh toán cuối ngày: Số tiền được sử dụng để xác định giá trị của bất kỳ khoản lỗ hoặc khoản lãi nào phát sinh từ ngày thực hiện hợp đồng.
- Giá thanh toán cuối cùng: Giá của tài sản cơ sở vào ngày giao dịch cuối cùng. Nó cũng có tác động đánh giá giá trị của bất kỳ khoản lỗ hoặc lãi nào từ ngày giao dịch trước đó.
- Hệ số hợp đồng: Yếu tố giúp quy đổi giá trị của hợp đồng từ xu sang đô la.
- Khối lượng mở: Số lượng hợp đồng tương lai phái sinh cho một chứng khoán phái sinh nhất định đang hoạt động đồng thời.
Ví dụ về hợp đồng tương lai
Ví dụ, ngày 01/11/2021, Doanh nghiệp A bán cho bên B 10 tấn cà phê với giá 200.000 đồng/kg. Nếu đến ngày 30/11/2022 giá cà phê tăng thêm 220.000 đồng/kg thì Công ty A sẽ có 2 lựa chọn:
- Phương án 1: Với giá 200.000 đồng/kg, Công ty A sẽ cung cấp cho bên B 10 tấn cà phê.
- Phương án 2: Theo các điều khoản trong hợp đồng gốc, Công ty A thanh toán cho Bên B số tiền chênh lệch là 20.000×10.000 VND.
Đặc điểm của hợp đồng tương lai
Các nhà đầu tư phải nhận thức được các đặc điểm của hợp đồng tương lai sau đây để sử dụng các công cụ phái sinh một cách hiệu quả:
Tiêu chuẩn hóa: Các công cụ tài chính được gọi là hợp đồng tương lai được niêm yết và trao đổi trên các sàn giao dịch phái sinh. Các điều kiện của hợp đồng tương lai được xác định và cụ thể, bao gồm loại tài sản, chất lượng tài sản, số tiền hợp đồng, phương thức thanh toán,…
Bù trừ và ký quỹ: Ký quỹ là một hành động bắt buộc đóng vai trò là biện pháp bảo vệ để đảm bảo rằng trách nhiệm tài chính của cả người mua và người bán đều được đáp ứng theo các điều khoản của hợp đồng. Căn cứ theo giá trị thực, trung tâm quản lý sẽ tiến hành hạch toán giá rồi xin bù trừ hoặc quyết toán.
Dễ đóng vị thế: Bằng cách sử dụng vị trí ngược lại của cùng một hợp đồng tương lai, nhà đầu tư có thể dễ dàng đóng giao dịch bất cứ lúc nào.
Đòn bẩy tài chính: Hợp đồng tương lai mang lại cho các nhà đầu tư tham gia hợp đồng tương lai cơ hội kiếm được lợi nhuận đáng kể. Do hiệu ứng đòn bẩy, lợi nhuận thu được từ hợp đồng tương lai thường vượt quá khoản đầu tư được thực hiện trên thị trường tài sản cơ sở.
Tính thanh khoản cao: Khi các nhà đầu tư biết trước một số điều kiện hợp đồng cụ thể, họ có thể dễ dàng bán hoặc mua các hợp đồng tương lai.
Tính bảo mật cao, rủi ro tối thiểu: Hợp đồng áp đặt các quy tắc, quyền và trách nhiệm nhất định cho cả hai bên.
Lợi ích của giao dịch hợp đồng tương lai đối với nhà đầu tư
Thị trường phái sinh ngày càng mở rộng và thu hút nhiều nhà đầu tư hơn. Điều gì khiến giao dịch hợp đồng tương lai trở nên hấp dẫn?
- Nhà đầu tư có thể giao dịch hợp đồng tương lai ngay khi họ mua nó, đây là lợi thế đầu tiên. Người chơi có thể bắt đầu bán hợp đồng tương lai từ T0, thay vì đợi đến T3 mới bắt đầu giao dịch cổ phiếu.
- Giao dịch hợp đồng tương lai có ưu điểm là cung cấp các công cụ kiểm soát và quản lý rủi ro. Nếu trader nắm giữ các cổ phiếu có xu hướng giảm thì việc giao dịch bằng hợp đồng tương lai sẽ giúp trader giảm thiểu được rủi ro.
- Các nhà đầu tư chứng khoán có thể tạo ra lợi nhuận đáng kể bằng cách sử dụng các kỹ thuật đòn bẩy tài chính hiệu quả. Người chơi có thể hấp thụ chênh lệch đáng kể từ những thay đổi về giá của tài sản cơ bản chỉ bằng khoản ký quỹ ban đầu.
- Lợi ích của giao dịch tương lai là không có chi phí vay ký quỹ. Người chơi chỉ cần gửi một khoản tiền tối thiểu để được bảo hiểm khỏi thua lỗ.
- Thông tin rõ ràng, minh bạch trên sàn chứng khoán với tính thanh khoản cao. Khi cần thiết, người chơi giao dịch hợp đồng tương lai có thể nhanh chóng mua và bán.
Hợp đồng tương lai được giao dịch như thế nào?
Nhiều người quyết định giao dịch hợp đồng tương lai để quản lý rủi ro và hưởng lợi lớn từ những thay đổi về giá của thị trường chứng khoán cơ sở. Chính xác thì quá trình giao dịch hợp đồng tương lai diễn ra như thế nào?
Bước 1: Tạo một tài khoản phái sinh tại một sàn giao dịch đã được phê duyệt. Người chơi phải cung cấp dữ liệu theo yêu cầu của mỗi sàn giao dịch chứng khoán.
Bước 2: Để tham gia giao dịch, người chơi phải thực hiện ký quỹ ban đầu.
Bước 3: Người chơi mua hợp đồng chứng khoán phái sinh và đặt lệnh giao dịch. Lệnh giao dịch sẽ được hệ thống giao dịch của văn phòng xác nhận. Vào cuối ngày, trung tâm bắt đầu hạch toán giá cả. Khách hàng còn phải đặt cọc thêm (nếu có).
Bước 4: Khách hàng chuyển sang thêm ký quỹ hoặc rút lãi để hoàn tất giao dịch thành viên ở bước bốn. Trung tâm sau đó sẽ bị xóa bằng cách giao dịch bất kỳ thành viên ký quỹ nào khác có thể tồn tại.
Người chơi giao dịch hợp đồng tương lai phải lưu ý về thời gian quy định. Giao dịch trên thị trường phái sinh sẽ bắt đầu sớm hơn 15 phút so với trên thị trường cơ sở.
So sánh hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai
Để đầu tư một cách khôn ngoan, người ta phải nhận thức được sự tương đồng và khác biệt giữa hai loại hợp đồng này.
Hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn giống nhau ở chỗ chúng đều là công cụ phái sinh phụ thuộc vào giá của tài sản cơ sở.
Điểm khác biệt của hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn:
- Tiêu chuẩn hóa: Các điều khoản, khối lượng và giá trị của hợp đồng tương lai đều được tiêu chuẩn hóa. Mặc dù các tiêu chí liên quan đến hợp đồng kỳ hạn không được tiêu chuẩn hóa, nhưng tài sản cơ bản có thể thuộc về bất kỳ loại tài sản nào.
- Địa điểm giao dịch và niêm yết: Thị trường tập trung là nơi các hợp đồng tương lai được niêm yết. Niêm yết hợp đồng tương lai OTC.
- Thời điểm thanh toán hợp đồng: Việc thanh toán lãi lỗ hàng ngày được thực hiện theo hợp đồng tương lai. Khi giao hàng, hợp đồng kỳ hạn được giải quyết.
- Tính thanh khoản và rủi ro: Hợp đồng tương lai ít rủi ro hơn và có tính thanh khoản cao hơn hợp đồng kỳ hạn.
- Tài sản thế chấp: Khối lượng và giá của tài sản cơ sở đóng vai trò là điểm chuẩn cho các hợp đồng tương lai. Bất kỳ loại tài sản nào cũng có thể là hợp đồng kỳ hạn.
- Ký quỹ và thanh toán bù trừ: Các nhà đầu tư giao dịch hợp đồng tương lai phải thực hiện thanh toán bù trừ và ký quỹ hàng ngày theo mức giá hiện tại. Tuy nhiên, hợp đồng kỳ hạn không yêu cầu ký quỹ.
Kinh nghiệm đầu tư hợp đồng tương lai hiệu quả
Giao dịch kỳ hạn được coi là một chiến lược có lợi nhuận, ít rủi ro cho người tham gia. Tuy nhiên, thị trường cho các công cụ phái sinh có đòn bẩy cao có hai nhược điểm. Tổn thất sẽ không đáng kể nếu nhà đầu tư dự đoán sai sự tăng hoặc giảm của tài sản cơ bản.
Do đó, để đầu tư hiệu quả vào hợp đồng tương lai, nhà đầu tư phải có kiến thức về thị trường, kiểm tra biểu đồ giá, định giá hợp đồng tương lai và đánh giá mức độ biến động của tài sản cơ sở. Hai chiến thuật đầu tư bạn có thể tham khảo những điều sau đây để đánh giá hiệu quả hợp đồng phái sinh:
- Giao dịch đầu cơ dựa trên xu hướng giá: Nhà đầu tư kiểm tra và dự đoán xu hướng giá chung của thị trường đối với tài sản cơ sở. Nếu bạn tin rằng tài sản cơ sở sẽ có xu hướng tăng lên, bạn nên mua và giữ vị thế của mình cho đến thời điểm thích hợp để bán.
- Giao dịch hợp đồng tương lai trong ngày: Nhà đầu tư sẽ giao dịch hợp đồng tương lai theo phương thức này trong ngày. Người chơi hủy tất cả các vị trí mở trong giao dịch vào cuối ngày để giảm thiểu hậu quả qua đêm.
Kết luận
Hy vọng thông qua bài viết trên bạn đã biết được hợp đồng tương lai là gì cũng như những kinh nghiệm giao dịch hiệu quả thông qua hợp đồng tương lai. Chúc bạn đầu tư thành công!
