Thị trường chứng khoán hiện nay đã và đang thu hút rất nhiều nhà đầu tư, trong đó có cả các nhà đầu tư mới tham gia thị trường. Tuy nhiên, các nhà đầu tư mới rất dễ mắc phải các bẫy thị trường, chẳng hạn như bẫy Pump and Dump, đánh vào tâm lý sợ bỏ lỡ (FOMO) của các nhà đầu tư nhỏ lẻ. Trong bài viết này, Fx.com.vn sẽ giúp bạn hiểu Pump and Dump là gì và đưa ra những dấu hiệu nhận biết để bảo toàn vốn khi gặp phải loại bẫy này.
Pump And Dump là gì?
Pump là gì?
Pump – “bơm vào” đề cập đến hành động mua một lượng đáng kể một loại tiền điện tử cụ thể để tăng nhu cầu và làm tăng giá của đồng tiền một cách giả tạo vượt quá giá trị thực của nó. Chiến lược này thường được sử dụng với các đồng tiền có giá trị thấp và tương đối mới mẻ. Khi giá đạt đến một điểm nhất định, họ sẽ tiến hành xả ra thậm chí về 0, khiến giá giảm mạnh.
Sau khi tích lũy được một số lượng lớn coin, người đặt bẫy hay còn gọi là “cá mập” sẽ tung tin đồn nhằm thu hút các nhà đầu tư thiếu hiểu biết và kích hoạt hội chứng tâm lý FOMO. Họ sẽ truy cập các nền tảng truyền thông xã hội khác nhau, chẳng hạn như Facebook, Telegram, Discord,… để thảo luận về đồng xu và lan truyền tin đồn về tiềm năng của nó.
Để tạo cảm giác tự nhiên và chân thực, họ có thể sử dụng các tài khoản nhân bản khác nhau. Việc liên tục tung ra những tin tức tích cực và dự đoán lạc quan từ các chuyên gia “cò mồi” sẽ lôi kéo mọi người mua vào, khiến giá coin tăng chóng mặt. Quá trình này thường không có sự điều chỉnh, tạo ra hội chứng FOMO trong cộng đồng. Trong giai đoạn này, tất cả các nhà đầu tư đều vô cùng lạc quan về tương lai của đồng tiền này.
Dump là gì?
Thuật ngữ “dump” cũng có nghĩa là “bán tháo”. Một khi giá của coin đã được bơm lên một mức cao hơn nhiều so với giá trị ban đầu của nó, những kẻ nắm giữ lượng coin lớn hoặc những kẻ gài bẫy sẽ bán tháo số coin của họ để kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá.
Khi tất cả các cá mập đã bán hết tiền của họ và kiếm được lợi nhuận, giá của đồng tiền sẽ ngừng tăng và khối lượng giao dịch sẽ giảm. Sự hoảng loạn sẽ xảy ra khi giá liên tục giảm mạnh, chạm đáy mới thấp hơn đáy trước đó. Cuối cùng, các nạn nhân của kế hoạch Pump và Dump sẽ được lựa chọn bán dưới giá thị trường hoặc cắt lỗ để cứu vãn những gì còn lại của khoản đầu tư của họ.
Tóm lại, sơ đồ Pump and Dump xảy ra khi các cá nhân hoặc tổ chức hợp tác để đẩy giá của một đồng tiền lên mức cao bất thường, thu hút các nhà đầu tư mới làm quen đầu tư vào đồng tiền này và sau đó bán bớt tiền của họ để kiếm lợi nhuận. Việc bán liên tục này khiến giá của đồng xu giảm mạnh, điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị trường tiền điện tử.
Các nhà đầu tư lớn với lượng vốn đáng kể thường là những người đứng sau hành vi thao túng thị trường mạnh mẽ của Pump And Dump. Những nhà đầu tư này có thể thao túng thị trường để tạo lợi thế cho họ. Các nhóm Pump And Dump có thể được tìm thấy không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới trên các nền tảng như Telegram hoặc Facebook. Các nhóm này được thành lập bởi những con cá mập nhằm mục đích kiếm tiền bằng cách nhắm mục tiêu vào các nhà giao dịch thiếu kinh nghiệm và những người đang tìm kiếm lợi nhuận ngay lập tức.
Ví dụ về Pump And Dump:
Một ví dụ cụ thể về Pump And Dump trong thị trường tiền điện tử là Tierion (TNT) vào tháng 5 năm 2020. TNT – một loại tiền thay thế có vốn hóa nhỏ và không rõ nguồn gốc, đột nhiên tăng hơn 45%, từ 0,05 đô la lên mức cao nhất là 0,11 đô la vào ngày 12 tháng 5 năm 2020 Tuy nhiên, chỉ mười ngày sau, nó đã giảm mạnh xuống chỉ còn 0,03 đô la, thấp hơn mức trước khi tăng. Sau khi điều tra, không có gì đáng kể về đồng xu hoặc dự án của nó ngoại trừ một vài tin đồn trên Facebook. Đây là một ví dụ rõ ràng về bẫy Pump And Dump.
Nguyên nhân xảy ra Pump và Dump
Nguyên nhân chính dẫn đến việc hình thành bẫy Pump và Dump trong thị trường tiền điện tử là:
Khả năng thanh khoản của các nhà đầu tư lớn hay các cá mập
Một trong những nguyên nhân chính là do tính thanh khoản của các nhà đầu tư hoặc tổ chức lớn này. Họ thường sở hữu một lượng vốn đáng kể, lớn hơn nhiều so với các giao dịch hàng ngày trên thị trường. Điều này khiến chúng dễ bị thao túng và có thể tạo ra làn sóng trên thị trường tiền điện tử. Bằng cách thực hiện kế hoạch Pump and Dump, những cá nhân hoặc tổ chức này có thể tăng tính thanh khoản và khả năng sinh lời của họ nhanh hơn.
Khung pháp lý chưa rõ ràng
Hiện tại, nhiều quốc gia trên thế giới vẫn chưa thiết lập khung pháp lý cho tiền điện tử, khiến đây trở thành cơ hội béo bở và hấp dẫn để các cá mập lớn thực hiện các kế hoạch Pump And Dump nhằm đạt được mục tiêu lợi nhuận mà không phải chịu các hậu quả pháp lý.
Không giống như các thị trường chứng khoán truyền thống, nơi các nhà đầu tư và thương nhân được bảo vệ khỏi sự thao túng thị trường, thị trường tiền điện tử phần lớn không được kiểm soát ở nhiều quốc gia.
Ví dụ, ở Việt Nam, không có sự bảo vệ pháp lý cho các nhà đầu tư trong thị trường tiền điện tử, điều đó có nghĩa là các nhà đầu tư cần phải có kiến thức đa dạng và khả năng tự bảo vệ mình khỏi rơi vào bẫy Pump And Dump.
Hiệu ứng tâm lý fomo
Hiện tượng FOMO, viết tắt của Fear of Missing Out, đề cập đến nỗi sợ bỏ lỡ một cơ hội tuyệt vời. Những con cá mập lớn tận dụng hiệu ứng tâm lý này để dụ dỗ các “nhà đầu tư” mới và trẻ rằng họ đang bỏ lỡ một cơ hội tiềm năng lớn nếu họ không đầu tư vào một đồng tiền cụ thể. Nỗi sợ hãi này có thể khiến mọi người đưa ra quyết định đầu tư vội vàng và thiếu hiểu biết. Từ đó, những ông lớn sẽ dễ dàng có cơ hội để thao túng thị trường thông qua các bình luận, đánh giá mồi nhử trên nhiều diễn đàn hay mạng xã hội, càng làm trầm trọng thêm hiệu ứng FOMO.
Việc phát hành tiền mã hóa lần đầu (hay chính là ICO)
Một chiến lược được sử dụng bởi những con cá mập có kinh nghiệm là tăng giá thông qua các đợt chào bán tiền xu ban đầu (ICO) và thường có sự hậu thuẫn của những người nổi tiếng trong thế giới tiền điện tử.
Khi giá coin tăng chóng mặt gấp nhiều lần so với giá trị thực, nhóm đứng đằng sau sẽ bắt đầu bán phá giá nhanh chóng khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ bị thiệt hại nặng nề. Các kế hoạch này thường được nhắm mục tiêu vào các altcoin mới, nhỏ và có giao dịch thấp.
Kinh nghiệm tránh Pump and Dump trên thị trường chứng khoán
Bạn có thể dễ dàng biết liệu một đồng coin có đang được Pump and Dump hay không bằng cách làm theo một vài bước đơn giản. Chỉ cần bạn nhìn kỹ và phân tích xem liệu giá trị của đồng xu đó có tăng bất thường không?
Ngoài ra, nếu bạn nhận thấy một đồng coin có vốn hóa thị trường quá ít hoặc quá mới, nó sẽ thường xuyên xuất hiện trên các kênh tin tức, mạng xã hội và trong các bình luận. Hãy cẩn thận! Đây có thể là dấu hiệu của một cái bẫy Pump and Dump đang thiết lập một cái bẫy để bạn rơi vào.
Có 4 chiến lược nhanh chóng và dễ dàng để tránh bẫy Pump and Dump:
Để tránh bị mắc kẹt trong bẫy bơm thoát nước và gây ra tác hại không cần thiết, các nhà đầu tư mới và thiếu kinh nghiệm nên chú ý những điều sau:
- Tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng và chi tiết về đồng coin trước khi đầu tư, bao gồm nhóm phát triển, ứng dụng dự án, đối tác chiến lược và thông tin cơ bản khác. Điều này sẽ giúp bạn đánh giá tiềm năng của coin và phát hiện những biến động bất thường một cách nhanh chóng.
- Tránh đầu tư mạnh trong thời kỳ tâm lý đám đông. Thị trường tiền điện tử có tiềm năng to lớn, nhưng nó thường bị thổi phồng vượt quá giá trị thực của nó. Hãy nhớ rằng có hàng chục loại tiền điện tử tiềm năng khác đáng để đầu tư, vì vậy đừng chọn chỉ dựa trên mức độ phổ biến vì rủi ro có thể cao.
- Xây dựng kế hoạch quản lý rủi ro chi tiết và chiến lược quản lý vốn hiệu quả. Những biến động của thị trường tiền điện tử là bình thường, nhưng việc lập kế hoạch cho chúng và thiết lập tỷ lệ vốn phù hợp có thể giúp các nhà đầu tư mới tránh được những tổn thất đáng kể.
- Khi đầu tư, hãy cẩn thận khi chọn những đồng tiền có vốn hóa thị trường lớn, đội ngũ được thành lập và tỷ lệ chấp nhận cao. Mặc dù những đồng tiền này có vẻ như là một lựa chọn an toàn hơn, nhưng chúng cũng có thể dễ bị các nhà đầu tư hoặc tổ chức lớn thao túng thị trường.
Cám dỗ thông qua các nhóm Telegram
Bạn có thể thường xuyên nhận được thông báo tham gia các nhóm Pump and Dump trên Telegram và nhận thông tin cập nhật về lợi nhuận của nhóm. Tuy nhiên, điều cần thiết là không nên bốc đồng và tham gia các nhóm này vì không ai chia sẻ lợi ích mà không có mục đích. Họ có thể cho bạn một vài lần đặt cược thành công ban đầu, nhưng cuối cùng, bạn sẽ thua nhiều hơn thắng, đó gọi là “thịt mỡ”.
Điều quan trọng là phải biết cách chọn đúng nhóm để tham gia, Telegram sẽ tự động thêm bạn vào các nhóm, nhưng bạn có thể tránh điều này bằng cách thiết lập tài khoản của mình sao cho không ai có thể thêm bạn mà không có sự đồng ý của bạn. Các nhóm chất lượng cung cấp cược tốt chứ không phải trò chơi Pump Dump vẫn có thể tồn tại, nhưng không ai có thể dự đoán chính xác hướng đi của thị trường một cách chắc chắn 100%. Do đó, luôn có rủi ro đi kèm và bạn phải học cách phân bổ vốn của mình một cách chính xác.
Mặc dù một số người có thể kiếm tiền bằng cách tham gia “lướt sóng” với các nhóm Pump and Dump này, nhưng rất ít người làm được như vậy, thường là các trader chuyên nghiệp. Đối với những người mới, tôi khuyên bạn không nên tham gia vào các nhóm như vậy vì rất có thể bạn sẽ thua nhiều hơn thắng, mua đỉnh và bán đáy.
Kết luận
Hy vọng thông qua bài viết trên của chúng tôi bạn đã biết được Pump And Dump là gì cũng như cách để tránh khỏi cái bẫy đầu tư này. Chúc bạn đầu tư thành công!
